Het laatste nieuws leest u beneden…
Het laatste nieuws leest u beneden…
Droogte in de Zandgebieden van Nederland in 2018-2019: ons eindrapport is in de Stuurgroep Water op 15 december 2021 aangeboden aan demissionair minister Barbara Visser van MinIenW. KnowH2O heeft als projectleider van een team samen met KWR, Deltares, Flip Witte Ecohydrologie, WUR-SLM en Hoefsloot Spatial Solutions hieraan met succes gewerkt. De aanbieding van ons eindrapport aan de demissionair minister is voor ons een mooie mijlpaal en markering waaruit blijkt dat we relevant en bruikbaar werk hebben geleverd voor landbouw, natuur en de waterhuishouding van het Nederlandse zandgebied. We danken onze opdrachtgevers en hopen met hen dat onze analyse en bevindingen opvolging krijgen in de beleidspraktijk en buiten in het veld. Want actie ondernemen vinden we nodig en urgent, om tijdig voorbereid te zijn tegen volgende perioden van droog weer. Naast het eindrapport hebben we in nauwe samenwerking met onze opdrachtgevers een verhaallijn en een presentatie gemaakt. Alle documenten en de actuele hydrologische situatie buiten zijn te vinden op www.droogteportaal.nl.We houden het bodem-water-systeem buiten in de gaten. U kunt met ons meekijken. KnowH2O werkt samen met onze partners aan relevante thema’s voor een betere waterhuishouding van Nederland.
Zie ook:
https://www.ipo.nl/nieuws/daadkracht-geld-en-structurele-maatregelen-nodig-in-strijd-tegen-droogte/
https://www.uvw.nl/structurele-acties-nodig-in-strijd-tegen-droogte/
KnowH2O werkt samen met Bernard Voortman van Moisture Matters aan continue monitoring van verticale bodembeweging in het veenweidegebied, mede aangespoord door Floris Heuff (TUD; nu werkzaam bij Rijkswaterstaat). Avallo Advies ondersteunt ons bij de installatie van de sensoren, die gefundeerd zijn op het zandpakket onder de veenlaag. We meten de verticale positie van het maaiveld elke 15 minuten. Sinds 4 februari 2020 testen we onze sensor te Zegveld in samenwerking met Gilles Erkens en Sanneke van Asselen van Deltares. De meetresultaten zien er goed uit, wordt vervolgd begin 2022. Voor het project Drukdrainage in Alblasserwaard-Vijfheerenlanden (https://www.blauwzaam.nl/projecten/blauwgroen/pilot-drukdrainage/) plaatsten we op 11 januari 2021 na voorbereidend werk twee Vertical Soil Movement (VSM) sensoren. Eén meetlocatie betreft een perceel met drukdrainage en aangepast (hoger) slootpeil, de tweede locatie betreft een nabijgelegen referentieperceel onder huidige praktijksituaties (polderpeil). We volgen ook daar de verticale beweging van de klei-op-veenbodem elk kwartier. In de Alblasserwaard onderzoeken we de verschillen in bodembeweging van klei-op-veen zonder en met drukdrainage, als maatregel ter vermindering van bodemdaling. Wij zijn reeds benieuwd naar de uitkomsten. Als jij dat ook bent, neem dan contact met ons op. KnowH2O voor advies, innovatie en verbinding in water, samen met partners en klanten. Op weg naar een duurzame waterhuishouding van Nederland.
In de jaren 2018, 2019 en ook deels in 2020 is er sprake geweest van droogte op de hoge zandgronden van Nederland. Tussen begin 2019 en het najaar van 2021 werkten bij droogte in het zandgebied betrokken provincies, waterschappen en maatschappelijke organisaties samen met kennisinstituten en adviesbureaus aan een droogteonderzoek, met KnowH2O als projectleider (*). Het onderzoek betreft een analyse van de mate van de droogte, effecten van (grond)wateronttrekkingen, ontwatering en afwatering, effecten van ingrepen vanuit het waterbeheer tijdens de droogte, de gevolgen voor natuur en landbouw, met een doorkijk naar de effectiviteit van mogelijk uit te voeren structurele maatregelen, om beter bestand te zijn tegen droogte en de negatieve effecten ervan.
Op 12 oktober 2021 presenteren we ons eindrapport, dat bij goedkeuring door het projectteam kort daarna openbaar zal worden.
Ondertussen werken we door aan droogte-gerelateerde zaken, zoals www.droogteportaal.nl , beregening van landbouwgronden i.s.m. WEcR-WUR, kaarten met beregende percelen op basis van remote sensing en een inventarisatie van gewenst opvolgend onderzoek.
*uitvoerend consortium: KnowH2O, Deltares, KWR, FWE, WUR-SLM en HSS.
Op 29 mei jl. vond de ALV van Vereniging WaterForce (waterforce.nu) plaats. Gastlocatie was het Veenweiden Innovatiecentrum (VIC) te Zegveld. Het bestuur blikte met aanwezigen terug op het afgelopen jaar. De vergadering boog zich vervolgens over elementen van het communicatieplan van de vereniging. Erik Jansen (Erik Jansen Advies) verzorgde vanuit zijn rol als Innovatiemanager van het VIC een presentatie over het project ‘Sturen met Water’. Na een kort veldbezoek aan percelen met gestuurde onderwaterdrainage (‘drukdrains’) presenteerde KnowH2O het project ‘Proefpolder Kringlooplandbouw’ in de rol als projectleider namens het VIC. Dat project is recent van start gegaan in een deel van de polder Groot-Wilnis Vinkeveen. Voorzitter van de vereniging Marc Balemans sloot de bijeenkomst af, waarna een drankje en maaltijd genuttigd werd @VIC.
Agrariërs en waterschappen bundelen krachten ter verbetering waterkwaliteit
Verbetering van de waterkwaliteit in het veenweidegebied is nodig om doelen te halen binnen de Kaderrichtlijn Water, mede door reductie van mineralenverliezen naar het oppervlaktewater vanuit de melkveehouderij. Vijf melkveehouders en twee waterschappen starten daarom op 17 mei 2017 gezamenlijk het project ‘Proefpolder Kringlooplandbouw’. Tijdens een vier jaar durende proef onderzoeken en evalueren de agrariërs samen met Waterschap Amstel, Gooi en Vecht en Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden de mogelijkheden van kringlooplandbouw in relatie met verbetering van de waterkwaliteit op polderniveau. De onderzoeklocatie ligt in de veenweidepolder Wilnis-Groot Vinkeveen, rondom de Gagelweg.
Het onderzoek
Vijf melkveehouders kijken samen over de bedrijfsgrenzen heen en werken samen met de betrokken waterschappen op polderniveau aan de waterkwaliteit. Gezamenlijk starten ze een onderzoek naar de effecten van landgebruik op de waterkwaliteit en de doorvertaling en toepassing in de praktijk. Proefvelden in de polder moeten uitwijzen wat het effect van bemesting is op de bodem- en waterkwaliteit. Daarvoor worden proefvelden met diverse bemestingsniveaus gemonitord op de deelnemende melkveebedrijven. Het project loopt van 2017 t/m 2020.
Startbijeenkomst
De startbijeenkomst op 17 mei 2017 bij melkveehouder Ruud den Boer markeert de samenwerking tussen agrariërs en waterschappen. Waterschapbestuurders Guus Beugelink (Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden) en Pieter Kruiswijk (Waterschap Amstel, Gooi en Vecht) verrichten de starthandeling, midden in de proefpolder. Zij verzamelen het eerste bodemmonster en meten de grondwaterstand. Met deze metingen gaat de Proefpolder Kringlooplandbouw in de veenweidepolder Wilnis-Groot Vinkeveen officieel van start.
Waarom een Proefpolder?
Verbetering van de waterkwaliteit, het sluiten van mineralenkringlopen en verhoging van de mineralenbenutting vragen om een aanpak die bedrijfsgrenzen overstijgt. Waar een instrument als de Kringloopwijzer op bedrijfsniveau het bodemoverschot van mineralen in kaart brengt, gaat de Proefpolder een stap verder door de effecten op perceelniveau en polderniveau te bepalen. De relaties tussen het bodemoverschot en nutriëntenverliezen naar het oppervlaktewater liggen namelijk op perceelniveau en worden vooral bepaald door de handelingen van de agrariër, de bodemgesteldheid en de hydrologische situatie van het perceel. De perceelbodem is de verbindende schakel met het oppervlaktewater en daarmee met het polderniveau.
Kringlooplandbouw als middel
Bij Kringlooplandbouw is de bedrijfsvoering afgestemd op het gebruik van de op het bedrijf aanwezige en geproduceerde hulpbronnen en voorraden, zoals zonlicht, mineralen, arbeid, organische stof en energie. Er wordt zo min mogelijk gebruik gemaakt van externe aanvoer of aankoop, zoals kunstmest. De methode maakt mineralenkringlopen op het bedrijf inzichtelijk, met onderdelen als verliezen van ammoniak, bodemoverschotten van mineralen, opbrengsten van het land en mineralenbenutting. Uiteindelijk levert de methode ook informatie op over de CO2-uitstoot, ecologische voetafdruk en de opbouw of afbraak van organische stof. Kringlooplandbouw richt zich daarnaast op realisatie van een inkomen op de langere termijn.
Guus Beugelink/HDSR meet de grondwaterstand op nabij proefveld Ruud den Boer.
Pieter Kruiswijk/AGV neemt een bodemmonster van proefveld Ruud den Boer, samen met Jeroen Pijlman/Louis Bolk Instituut.
Melkveehouders en bestuurders AGV en HDSR brengen samen een toost uit met polderwater op project en samenwerking.
Op 11 mei 2017 is in Villa Sonsbeek te Arnhem het Lumbricus-programma officieel gestart. KnowH2O gaat als partner mee aan de slag, op weg naar deugdelijke en robuuste watersystemen in Nederland, die tegen een klimaat-stootje kunnen. Integrale en ook praktische oplossingen zoeken voor waterkwantiteit en -kwaliteit, bodem en water, daar zijn we goed in. Innovatieve ideeën concreet uitwerken, toepassen en monitoring, dat doen we onder andere met KWR en De Bakelse Stroom. We werken aan innovatieve drainagesystemen, sub-irrigatie, watersysteemanalyses en modelberekeningen op perceelniveau en voor het oppervlaktewater. Het Lumbricus-programma 2016-2020 biedt een uitstekende proeftuin voor verdere ontwikkelingen. Daar zetten we ons graag voor in, onze handen zijn uit de mouwen, onze handtekening staat!
KnowH2O en Deltares waren op 15 september 2016 bij de Lage Raam in de buurt van Mill aan het werk voor ons Dotter 1.0 project (zie projecten) samen met partner Waterschap Aa en Maas. We zijn gespot door een satelliet en terechtgekomen in Google Earth, zie plaatje beneden. Terwijl wij doen aan remote sensing van waterplanten met een hyperspectrale camera, ‘fotografen’ zij ons vanuit de ruimte…
Zie ook: http://annualreport2016.deltares.nl/nature-based-engineering/dotter/
Waterschap Limburg start een veldproef met sub-irrigatie. In deze proef wordt grondwater ingelaten in een aanvoerput van een peilgestuurd, regelbaar drainagesysteem. Het water verspreidt zich ondergronds via de drainagebuizen, waardoor de grondwaterstand stijgt en de wortelzone vochtig blijft. Waterschap Limburg is op zoek naar een alternatief voor beregening dat de landbouwgewassen van voldoende water kan voorzien. Begin februari 2017 is op een graslandkavel van ‘Hoeve de Hei’ – Melkveebedrijf Nabben te America een proefveld ingericht waar metingen worden uitgevoerd door KWR en KnowH2O. De proeflocatie is aangedragen door de Agrarische Belangengroep Mariapeel.
Zie persbericht Waterschap Limburg d.d. 5-4-2017.
Lumbricus (Latijn voor aardworm) is een gezamenlijk programma van de waterschappen Vechtstromen, Aa en Maas, Drents-Overijsselse Delta en Limburg, Deltares, KWR en WUR Environmental Research, STOWA, Wageningen Universiteit, Universiteit Twente en Radboud Universiteit, en het MKB met KnowH2O, De Bakelse Stroom, FutureWater, en Louis Bolk Instituut. Voor het programma, bestaande uit diverse samenhangende thema’s en activiteiten, is subsidie aangevraagd bij het Ministerie van Infrastructuur en Milieu en verkregen. Op 13 december 2016 is het Lumbricus-programma officieel gestart. Momenteel leggen we de laatste hand aan de plannen en de samenwerkingsovereenkomst en bereiden we de officiële startbijeenkomst voor.